عادتهای غلط غذایی در افراد دیابتی

دیابت یکی از شایعترین بیماریهای مزمن در جهان می باشد. شیوع دیابت نوع 2 در ایران حدود 8.5% تخمین زده می شود. تجربه بالینی من در درمان تغذیه ای بیماران دیابت نشان داده است که متاسفانه عادتهای غلط غذایی که خیلی از آنها منجر به محروم شدن از یک زندگی عادی و لذت غذا خوردن می شود در بین افراد دیابتی خیلی شایع است. برخی از این بارورهای غلط به شرح زیر است:

دکتر عبدالرضا نوروزی، استادیار دانشکده پزشکی مشهد

دیابت یکی از شایعترین بیماریهای مزمن در جهان می باشد. شیوع دیابت نوع 2 در ایران حدود 8.5% تخمین زده می شود. تجربه بالینی من در درمان تغذیه ای بیماران دیابت نشان داده است که متاسفانه عادتهای غلط غذایی که خیلی از آنها منجر به محروم شدن از یک زندگی عادی و لذت غذا خوردن می شود در بین افراد دیابتی خیلی شایع است. برخی از این بارورهای غلط به شرح زیر است:

1-      محدودیت شدید در مصرف مواد نشاسته ای: درست که در دیابت اختلال سوخت و ساز مواد قندی وجود دارد ولی این به این معنی نیست که مصرف مواد نشاسته ای باید ممنوع شود. مصرف این دسته از مواد غذایی باید هوشمندانه باشد. یعنی سعی شود که از مواد نشاسته ای استفاده شود که نمایه قند پایینی دارند. این مواد نشاسته ای دیر هضم و با سرعت کمتری جذب می شوند. ماکارونی جزء بهترین دسته از مواد نشاسته ای است. بعد از این نان سنگک و فری قرار دارد. مصرف برنج هم منعی در افراد دیابتی ندارد. نوع پخت برنج در میزان جذب آن اثر دارد. برنج کته ای بهترین روش پخت است. سیب زمینی آب پز خیلی توصیه نمی شود.

2-      محدودیت زیاد در مصرف میوه جات: تنها میوه هایی که در بیماری دیابت محدودیت دارند انگور، تیل و طالبی شیرین و زردآلو هستند. مصرف سایر میوه ها مثل خرمالو و حتی موز (ترجیحا خیلی رسیده نباشد) آزاد است.یک فرد دیابتی با وزن طبیعی حداقل باید روزانه 400 گرم میوه مصرف کند. به این مقدار باید 300 گرم میزان توصیه شده سبزیجات را هم اضافه کرد.

3-      مصرف گوشت قرمز: افراد دیابتی که مشکل کلیوی ندارند تا 400 گرم گوشت قرمز در هفته می توانند مصرف کنند.

4-      حذف وعده های غذایی برای کاهش وزن: بدترین کار در افراد دیابتی حذف وعده های اصلی مانند صبحانه یا شام است. گاهی این کار را برای کاهش وزن انجام می دهند که سبب بالا رفتن قند خون می شود. مصرف صبحانه، نهار و شام در افراد دیابتی باید سروقت باشد. یعنی نهار تا ساعت 14 و شام قبل از ساعت 21 صرف شود.

5-      کاهش وزن به هر طریقی باید انجام شود: در افراد دیابتی کاهش وزن حتما باید تحت نظر متخصص انجام شود. رژیمهای  من درآوردی و غیر اصولی باعث وخیم شدن کنترل قند خون و در نهایت افزایش بیشتر وزن خواهد شد.

6-      مصرف شیرینی و بیسکویت های رژیمی اشکالی ندارد: این محصولات با وجود اینکه میزان شکر کمتری دارند ولی متاسفانه میزان چربی بکار رفته در پخت آنها زیاد است که عوارض زیادی را برای بیماران دیابتی به جود می آورد. مصرف این محصولات توصیه نمی وشد. البته در مورد آب نباتهای رژیمی  منع مصرف وجود ندارد.

7-      نوشابه های گازدار رژیمی مضر است: این نوع از نوشابه ها مثل کوکاکولای زیرو حاوی شیرین کننده به جای شکر هستند. یک بطری نوشابه معمولی یا آب میوه های صنعتی حدود 4 قاشق غذاخوری پر شکر دارند در حالیکه نوشابه های رژیمی فاقد شکر هستند. بنابراین استفاده از این نوشابه ها منعی ندارد.

8-      ورزش و افزایش فعالیت بدنی فقط برای افراد دیابتی چاق خوب است: عضلات ما به عنوان یکی از مهمترین اعضای تنظیم کننده قند خون محسوب می شوند. فعالیت ورزشی منظم موجب تنظیم سوخت و ساز بدن شده و در کنترل مطلوب دراز مدت قند خون خیلی موثر می باشد.

9-      محدودیت مصرف نمک فقط در افراد فشارخونی است: مصرف نمک در افراد دیابتی باید به 4 گرم در روز برسد. یعنی کل دریافت روزانه نمک کمتر از نصف یک قاشق چایخوری باشد. استفاده از نمک سر سفره غذا و همراه میوه جات بایستی قطع شود.